خانم تِیت قبل از اینکه وارد نمایشگاه بشم گفت «احیاناً راهنمای صوتی نمیخواین؟» من هم مودبانه گفتم «نو تنک یو!». بعدش دوباره صداش اومد که «اما اطلاعات خوب و به دردبخوری داره راجعبه هرکدوم از نقاشیها!» من گفتم «یس آی نو بات، نو تنک یو!» اما چون اون زبون نفهمتر از من بود شونههاشو بالا انداخت و گفت «به هرجهت اگر نظرتون عوض شد من اینجام» و ابروهاش رو یه جوری بالا پایین برد که یعنی برمیگردی!
ولی خانوم تیت کور خونده بود چون نمیدونست که من کلا از نقاشی آبرنگ زیاد سر در نمیآرم (حالا نه که از بقیهی نقاشیها میارم!) یعنی جزئیاتش به درد من نمیخوره. من میخواستم از دیدن نقاشیها لذت ببرم و خدا رو چه دیدی، شاید از بعضیهاشون متحیر بشم. تاریخ نقاشی ها رو نگاه کنم و بگه اَاااااا... ببین قرن هیجده میلادی با اون امکانات پدَِسگ چی کشیده! (این فرهنگ فحش دادن موقع تعریف کردن از اون چیزاییه که سخت ریشهکن میشه، بله!)
رسما داشتم میرفتم توی تابلو! مرتیکه جزئیات ریز رو اونقدر دقیق کشیده بود که من مطمئنم موقع کشیدنشون ذره بین گذاشته بوده جلوش. بعدش من میخوام بدونم اینا یه سری صحنهها و مناظر رو چطور میکشیدن با این همه دقت وقتی اون سوژه حرکت میکرده یا نور تغییر میکرده. اون موقع که دیگه دوربین سونی سایبرشات عین ریگ نریخته بوده رو زمین! یعنی همهی جزئیات رو حفظ میکردن تا زمان تکمیل نقاشی؟ یعنی من بزنم خودمو؟ نه، بزنم؟؟؟
بعدش میدونی چقدر زمان میگذاشته اصولا تا این تابلو تموم شه! فیسبوک نبوده دیگه، مردم از زندگیشون استفادهی بهینه میکردن!
از کنار یه تابلو رد شدم و دیدم منظره ی سوختن شهر بوسنیه. فکر کردم توی اون اوضاع و احوال، صدای تیر و تفنگ و دود و جنازه و تجاوز و... یارو رفته رو تپه و شروع کرده این منظره رو کشیدن؟ چی فکر میکرده اون موقع؟ خیلی وقتا من دلم میخواد یه ذرهی میکروسکوپی بشم و برم توی مغز آدما ببینم توی یه شرایط خاص چی فکر میکنن! برام خیلی جالب بود. میشد از اون صحنه عکس بگیره اما وایساده بود کشیده بودتش.
کارمند گالری که احتمالا از صبح مثل سیخ وایساده بود اونجا و مواظب نقاشیها بود یه کم بشین پاشو کرد که پاهاش باز شه. ببین یعنی هرکاری سختهها، هر کاری جدیش سخته!
برگشتنه یه پل جدید پیدا کردم که تا حالا ندیده بودمش تو لندن (یه جوری می گم انگار گم شده بوده پُله و من تازه کشفش کردم مثلا!) اسم پل «واکسهال» بود. خیلی جای آروم و قشنگی بود. ابرهای پشتهای هم توی آسمون بودن و آفتاب میتابید واسه خودش که البته خیلی اتفاق نادریه و باید قدردانی کرد حتی شاید باید قربانی کرد براش! تیمز هم آروم واسه خودش موج ریز میاومد و من به جزئیات فکر میکردم. به اونهمه جزئیاتی که این نقاشها دیده بودن و بعد زحمت کشیدنشو به خودشون داده بودن. به یه عالمه جزئیاتی که مهمن و مهم نیستن اما من دیگه بعضی کلیات رو هم حتی به هیچ جام حساب نمیکنم چه برسه جزئیات!
از تشنگی داشتم تلف میشدم، سرم هم درد گرفته بود انقدر به خودم فشار آورده بودم و به جزئیات فکر کرده بودم. پاشدم آروم آروم رفتم طرف ایستگاه مترو. یه جوری راه می رفتم انگار آدم خیلی مهمیام و کارهای خیلی مهمی دارم. اما فقط میخواستم یه بطری آب بخرم و برم خونه واسه خودم شیوید پلو بپزم!
سرانگشتانت میسوزند روی گودی کمر
نفسهایت روی گردن
پیکرم
زبانه میکشد
گلدان چینی لاجوردی
میلرزد به خود روی میز
اطلسیها
ما را میبینند
روزها نباید شبیه هم باشند. باید شب ها از خستگی مُرد و کپید!
این دو، تنها راهحلهای روزمرگیها و پریشانحالیهای دههی سیسالگی من است. نشستهام و ملغمهای از سیب زمینی، زیتون، قارچ و فلفل سبز را میلنبانم. وقتی باید مواد غذایی توی یخچال را زودتر استفاده کنی تا خراب نشوند، مجبوری از این غذاهای بدون اسم بخوری. راستش زیاد هم بد نیست!
همینطور که هر لقمه را میجوم با خودم فکر میکنم که «بله آقاجان زندگی همین است دیگر» و سرم را به علامت تایید تکان میدهم که یعنی بله زندگی همین است که داریم و کاریش هم نمیشود کرد. یعنی یک سری انتخابها را که میکنی آزادی اما بعد از آن انتخابها، یکسری مسائل دیگر هست که اجبار داری به تحمل کردنشان. انگار خودت بر خودت مقدر میکنی!
هواپیما که نشست روی زمین، یعنی دقیقا لحظهای که چرخها گُرُمپی خورد به آسفالت باند فرودگاه، من پشیمان شدم از برگشتن! به خودم گفتم: که چی که برگشتی؟ البته خوب میدانستم که چرا برگشتهام. نیاز داشتم به این بازگشت موقت، به این پناه بردن به جایی که به نظر امن میآید. میدانم که مسخره است از ایران به عنوان جای امن حرف زدن اما وقتی در موقعیتی شبیه من باشی- که خیلیها این روزها هستند- معنی امن خیلی شخصی میشود. جایی که تمام ریشههایت هست، یکسری دلبستگیها، پدر و مادر، جمع دوستان، تخت دوطبقهات، قالیچهی لاکیات و... فرصتی برای انداختن خودت روی مبل، بدون آنکه نگران چیزی باشی، نگران خودت باشی. بدون اینکه لازم باشد تو کاری کنی، خانه اداره میشود. همه چیز سر جای خودش میرود و صدا توی خانه هست. صدایت میکند کسی، کسی روی اعصابت میرود، تلفن زنگ میزند. میروی توی بالکن و میبینی امسال گوجه فرنگیها خودشان درآمدهاند، ریحان ها هم همینطور خودسرانه.
وارد خانه که شدم به همه جا نگاهی انداختم. کوله پشتی را انداختم کنار کمد. گفتم هیچی تغییر نکرده! پدرم گفت چه چیز باید تغییر میکرد؟ من منتظر چه تغییری بودم بعد یک سال؟
من وحشت کردم. انگار همه چیز مثل یکسال پیش بود. یکی از بلاهایی که سر من آمده توی این یک سال این بوده که مثال آب خوردن از هرچیزی وحشت میکنم. یک لحظه لرزیدم و فکر کردم من واقعا رفته بودم دیگر، نه؟ یعنی خیال نکرده بود که اینجا نیستم، نه؟
رفتم توی بالکن. آفتاب تازه داشت در میآمد. از بالکن ما دماوند پیداست، اگر که هوا زیادی آلوده نباشد. یک نسیم ملایمی میوزید و پرندهها انقدر سروصدا میکردند که من به وجد آمدم. چشمانم را بستم و به هیچ چیز فکر نکردم، به هیچ چیز جز اینکه زیباترین صبح تهران است امروز. بعد خستگی مرا زد زمین. انگار مرا زده باشند. توی گمرک فرودگاه چمدانم را گشتند که اگر چیزی خریدم مالیاتش را بدهم. من چند بسته شکلات بیشتر نداشتم. مامور گمرک چمدانم را مثل آش نذری یکجوری هم میزد که انگار هر لحظه ممکن است یک شمش طلا پیدا کند.
وقتی از فرودگاه آمدم بیرون دستم میلرزید. بدنم میلرزید. هنوز نیامده بودند دنبالم. سیم کارتم را انداختم توی گوشی و اسپید دایال 4 را زدم. صدا آمد: خوش آمدی!
آقا
من به یاد نمی آورم شما را
در آن شب های زمستانی
من فراموش کرده ام
پیغام های پی در پی پرشورتان را
آقا
آغوشتان نیست به خاطرم
توی خطی های شهرک
تنها چیزی که در ذهنم مانده
روزهای خوش و خرمی است که دارم
و شادی وصف ناپذیر همیشگی
و خوشبختی تمام نشدنی
و رضایت...
آقا
باور کنید
دروغگویی من
به پای شما نمی رسد
زردآلوهای شیرین
و یاقوتی های ترش
گوجه سبزها پخته اند
و لپ هایشان گل انداخته
به میوه های تابستانی
نمی توان دل خوش کرد
حالم دگرگون می شود وقتی
میوه ها را می ریزم توی تشت
و آب را با فشار باز می کنم
شناور می شوند روی آب
بعد می غلتند توی سبد
تمام این ها که تمام شد
وقتی همه شان
توی یخچال خنک می شوند
باز می نشینم سر زندگیم
و می بینم که
دل-خوش-کنک-ها بی تاثیرند
یک عده پیمان بسته اند
چیزی نخورند
تا زمانی که
عدالت جاری شود
زردآلوهای شیرین
یاقوتی های ترش
مزه شان می رود
مثل زندگی من
دنیل، من از خانه گریختم. من از جایی که تو در آن نبودی گریختم؛ از جایی که به آن باز نمی گشتی. چمدانم را برداشتم و شبانه پرواز کردم. اینبار صندلی کنار راهرو را گرفتم. صندلی شماره 13. آنرا یک ماه قبل از پرواز انتخاب کرده بودم. دنیل، دیگر صندلی های کنار پنجره فایده ای برایم ندارند. وقتی ارتفاع می گیری، ابرها دیگر نمی گذارند مسیر رود را ببینی یا ماشین های ریز را بشماری. مزرعه هایی که مثل لحاف چهل تکه روی زمین دوخته شده اند، دیگر پیدا نیست.
من به مامور فرودگاه نگاه کردم و محکم گفتم «می روم خانه». اما در دم دلهره ای به دلم راه پیدا کرد که صدایم را لرزاند. من از خانه ای می گریختم و به سوی خانه ای دیگر می شتافتم.
دنیل، ما سدی را شکسته ایم؛ ما تا ابد آواره ایم.
امروز شش فروند غاز از روی قطار ما عبور کردند و درست همان موقع خانم سیاه پوستی که پاپیون سیاه به سرش زده بود و کت و دامن و جوراب شلواری و کفش سیاه پوشیده بود و حدوداً شش ماهه حامله بود عطسه کرد. من داشتم به لیست خریدم نگاه می کردم که از صدای عطسه اش پریدم. زیر چشمی نگاهش کردم و پیش خودم گفتم الان است که ویروس ها پخش شوند و بیایند سمت من. از جا پاشدم و رفتم روبروی در قطار. همچین کمین کرده بودم که تا در باز می شود بپرم بیرون. وسواس بدی تمام وجودم را گرفته بود. فکر می کردم دارم لشگر ویروس ها را می بینم که به سمت من می آیند. قطار ایستاد و من پریدم بیرون. دختر بی شعوری که هنوز یاد نگرفته باید صبر کند تا اول مسافرها پیاده شوند، بعد سوار شود، به من تنه زد و خودش را انداخت توی قطار. من تابلوهای راهنما را دیدم و رفتم به سمت خط صورتی. خط خودم آبی تیره است. خطی که می رود بانک آبی آسمانی است. خطی که شهر را به دو قسمت تقریبا مساوی تقسیم می کند قرمز است. آنکه اکثر آخر هفته ها بسته است زرشکی است. خط زرد دور خودش می چرخد و خط سبز همان است که من اکثرا سوار نمی شوم.
رسیدم به سکوی خط صورتی. چهار دقیقه به آمدن قطار مانده بود. روزنامه ی رایگان عصر را باز کردم و دیدم آرنولد ده سال پیش با یکی از کارکنان خانه اش خوابیده و از او یک بچه دارد! نمی دانم چرا اصلا به قیافه ی آرنولد نمی خورد از این کارها بکند اما به هرحال کرده و زنش هم گذاشته رفته. همه توی فیس بوک برای زنش لایک زدند.
قطار آمد و من چشم هایم را مثل عقاب تیز کردم تا صندلی های خالی را قبل از توقف کامل قطار نشان کنم و در کمترین زمان ممکن بهشان برسم. سه تا صندلی خالی بود که کنار دستی ام در هر سه تایشان آدم های فربهی بودند. چون خودم هم خیلی بروباریک نیستم یک صدم ثانیه شک کردم که روی کدامشان بنشینم که همین مقدار مکث باعث شد دوتایشان را از دست بدهم. به ناچار خودم را چپاندم توی سومی. بغل دستی ام انقدر بزرگ بود که دسته ی صندلی داشت می رفت توی کلیه ام. قطار خط آبی تیره ی خودمان از این مشکلات ندارد حتی اگر آدم های ایکس ایکس اِل کنار هم بنشینند. ابرو انداختم بالا برای خط صورتی. روزنامه را دوباره باز کردم و دیدم ملکه با یک لباس سبزآبی رفته ایرلند و در بدو ورود یک بمب پیدا کرده اند توی یک اتوبوس. بعد یکهو اتفاقی که نباید می افتاد، افتاد... هچچچچچچچچچچو... روی صورت ملکه. ویروس ها دنبال من آمده بودند توی خط صورتی و به نظرم صبر آمده بود برای سفر الیزابت دوم. امیدوارم نرود روی هوا.
برایم چه می نویسی؟
چند بسته قرص نارنجی یا سبز؟
یا شاید توصیه می کنی به خوردن چند جرعه و افتادن روی تخت با پاهای باز به شکل عقربه ها وقتی ساعت یازده است یا یک؟
پیشنهاد می دهی دفترچه خاطرات بنویسم؟ یا کمی به روزتر، وبلاگ نویسی کنم؟
می گویی آرام بگیر روی صندلی، تکیه بده عقب و یک نفس عمیق بکش. آنهم در اتاقی که حتی یک پنجره هم ندارد!
انقدر دست دست نکن، انقدر ساعت دیواری زشت ات را چک نکن. من حرف هایم را زده ام.
برایم یک تیر خلاص تجویز کن!
زودتر
.
.
.